Aşırı ısı, hemen her türlü elektronik cihazın düşmanıdır ve kullanım ömrünü etkileyebilir. Aslında ısı, elektriğin doğal bir yan ürünüdür. Gereken elektrik miktarı, gerçekleştirilen göreve bağlıdır ve ortaya çıkan ısı da bunun bir sonucudur.

Elektrik devreler arasında taşındığından ve dirençle karşılaştığından dolayı, bilgisayarınızın içindeki bileşenler de, özellikle CPU ve GPU, bol miktarda ısı yayar. Bu ısı miktarı, yine gerçekleştirilen görevlere bağlıdır.

Aşırı ısıya neler sebep olur?

Örneğin, hız aşırtma (overclocking) gibi işlemler aşırı ısı üretir. Tipik olarak işlemcinizin belli bir çalışma hızı vardır. Ama bu hız, overclock ile artırılabilir. Hız aşırtmanın ana faydası, daha fazla işlem gücüdür. Ancak aynı zamanda görevleri gerçekleştirmek için daha yüksek voltaj gerektirir. Bu ise daha fazla elektrik ihtiyacı ve dolayısıyla CPU'nuzun daha fazla ısı üretmesi anlamına gelir.

Hız aşırtma yapmasanız bile, CPU'nuzdan kendisini zorlayacak işlemler yapmasını isteyebilirsiniz. Aynı anda birkaç görevin yürütülmesi sırasında, aşırı ısınma gerçek bir endişe kaynağı olabilir.

Aşırı ısınan bir cihazın bir bilgisayar korsanlığının işareti de olabileceğini unutmayın: Siber suçlular, arka planda fark edilmeden çalışan tuş kaydediciler veya kripto madenciliği yazılımları gibi kötü amaçlı yazılımlar yüklemiş olabilir. Bunlar PC'nizin daha fazla ısınmasına neden olur ve potansiyel olarak donanımınıza da zarar verir.

Bazı kullanıcılar, underclocking adı verilen bir işlem - hız aşırtmanın tam tersi - kullanarak standart sistem işlemleri tarafından üretilen ısıya karşı koymaya çalışır. Bu, bileşenin içindeki osilatör kristalini değiştirerek ısı transferini azaltır. Ancak bu işlem aynı zamanda sistemin performansını da azaltır.

Isı performansı etkilese de, bilgisayarınızın sıcaklığı nadiren günlük kullanımı kesintiye uğratacak kadar yükselir. Eğer dahili fanlar normalden daha sesli çalışıyorsa, anakartın ve işlemcinin sıcaklığını düşürmek için daha hızlı çalıştıkları anlamına gelir.

Bilgisayarlarda, kalıcı hasarı önlemek için aşırı ısınan parçaları kapatan bir arıza koruması bulunur. Ancak, bazı durumlarda tüm sistem kapanabilir ve yeterince soğuyana kadar yeniden başlatamazsınız.

Bilgisayarınızın fanlarının gürültülü çalıştığını duyarsanız paniğe kapılmayın. Bu tamamen normal bir durum olabilir. CPU, GPU, Sabit Disk Sürücüsü (HDD) ve daha az ölçüde optik sürücü (DVD veya Blu-ray oynatıcı) tarafından gerçekleştirilen yorucu görevler bilgisayarınızın sıcaklığını yükseltir. Bilgisayarlar tipik olarak zararlı bir etki olmaksızın ısı üretirler.

Elbette, fanlarınız sürekli olarak hatırı sayılır, gürültülü hızlarda çalışıyorsa, bu aşırı ısınmanın bir işareti olabilir. Ayrıca, fanların çalıştığını duymuyorsanız, bu da bir sorun olabilir. Bozuk bir fan, sisteminizin çok ısınmasının nedeni olacaktır, ancak makinenin çok sıcak olup olmadığını anlamaya çalışırken ana göstergeniz bilgisayarınızın performansıdır.

Arızalı bir fanın yanı sıra, kötü konumlandırılmış bileşenlerin veya tıkalı havalandırmaların neden olduğu zayıf hava akışı da aşırı ısınmanın nedeni olabilir. PC'nizin bulunduğu yer, ısınmanın sebeplerinden biri olabilir. Kapalı bir alan ısıyı hapsedebilir, tozlu ortam havalandırmaları tıkayabilir.

Bilgisayarınız, oda sıcaklığında, yani ne çok sıcak ne de çok soğuk hissedilen rahat bir odada en yüksek kapasitesinde çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Genel olarak ideal ortam sıcaklığı 20 derece ile 26 derece arasındadır ve ortalama olarak yaklaşık 23 derecedir. 27 dereceyi aşan bir oda makineniz için zararlı olabilir, ancak önemli olan tek nokta bu değildir.

CPU'nuz odadan çok daha yüksek bir sıcaklıkta çalışır. Bir CPU’nun ne kadar ısınabileceği konusunda genel kabul, 75 dereceden daha yüksek bir sıcaklıkta çalışmaması gerektiğidir. Ancak özellikle aynı anda çok sayıda uygulama çalıştırıyorsanız, biraz esneklik payı vardır. Kısa bir süre için 80 dereceye doğru yaklaşan sıcaklıklar sorun olmaz.

81 derece ve üzeri ise çok sıcaktır ve uzun süre bu ısı değerinde çalıştırırsanız bilgisayarınız zarar görebilir. Bu sıcaklık aşıldığında, PC'nizi kapatmalı ve tamamen soğumasını sağlamalısınız. Özellikle yaz aylarında bu sıcaklığa dikkat etmeniz önemlidir.

Soğuk ise kesinlikle aşırı sıcak gibi tehlikeli değildir. Isı 20 derecenin biraz altına düşse bile endişelenmenize gerek yok. Ama aşırı düşüşler de tehlikeli olabilir.

CPU'nuzun aşırı ısınmasından endişe ediyorsanız, satın alacağınız özel bir fan kullanmanız iyi bir fikir olabilir.

CPU'nuzun normal çalışma sıcaklığı, ideal olarak, 75 dereceden daha sıcak veya 20°C'den önemli ölçüde daha soğuk olmamalıdır. Bilgisayarınızın havalandırma deliklerini temiz tutarak, bilgisayarınızı iyi havalandırılan bir yerde tutarak, yoğun görevler sırasında soğumasına izin vererek ve üretici kullanım kılavuzundaki tavsiyeleri takip ederek aşırı ısınmanın önüne geçebilirsiniz.